İSTANBUL (İGFA) – İsrail ile HAMAS, Gazze savaşının başlamasından 15 ay sonra ateşkes üzerinde anlaştı. Ateşkese varan süreci pahalandıran Üsküdar Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Milletlerarası Bağlar Kısım Lideri Doç. Dr. İbrahim Arslan, “Geriye kalan rehinelerin hür bırakılması, İsrail birliklerinin büsbütün geri çekilmesi ve ‘sürdürülebilir barışın yine tesis edilmesi’ manasına gelen ikinci kademeye ait müzakereler, 16. günde başlayacak. Üçüncü ve son basamak ise, Gazze’nin yine inşasını ve kalan rehinelerin cesetlerinin iadesini içermektedir. Tekrar inşa süreci yıllar sürebilir.” dedi.
Doç. Dr. İbrahim Arslan, “Türkiye’nin; ateşkesin bir ve ikinci kademesinden fazla üçüncü etabında yani Gazze’nin yine inşasında sorumluluk üstlenmesi beklenebilir.” dedi.
ANLAŞMA 19 OCAK’TAN İTİBAREN YÜRÜRLÜĞE GİRDİ
Karşılıklı güvensizliğin en üst seviyeye çıktığı bir dönemde, ABD’nin seçilmiş Başkanı Donald Trump’ın, 2 Aralık 2024’te yaptığı bir açıklama ile bir anda dikkatleri üzerinde topladığını kaydeden Doç. Dr. İbrahim Arslan, “Trump, misyona başlayacağı 20 Ocak 2025’e kadar taraflar ortasında mutabakat olmaz ise Ortadoğu’da cehennemi yaşatacağını tabir etti. Trump’ın açıklamasından 42 gün sonra, 13 Ocak 2025’te, Biden ve İsrail Başbakanı Netanyahu ortasındaki telefon görüşmesi sonrasında, ABD Dışişleri Bakanı Blinken anlaşmaya çok yakın olunduğunu duyurdu. Devamında, HAMAS ve İsrail ortasında ateşkese yönelik muahede konusunda uzlaşma sağlandığı, 15 Ocak 2025’te, Katar Başbakanı Mohammed bin Abdulrahman Al Thani ve ABD Başkanı Joe Biden tarafından dünya kamuoyuna açıklandı. İsrail kabinesi, iki gün sonra muahedeyi onayladı. Saatler süren görüşmelerde, İsrail kabinesindeki iki çok sağcı bakan anlaşmaya olumsuz oy verdi. Kabinenin onayının akabinde mutabakat, 19 Ocak saat 08:30’dan itibaren yürürlüğe girdi.” diye anlattı.
ALTI HAFTA SÜRECEK BİRİNCİ BASAMAKTA NELER OLACAK?
İsrail ve HAMAS ortasında imzalanan mutabakatın üç basamaktan oluştuğunu lisana getiren Doç. Dr. İbrahim Arslan, şunları kaydetti:
“Altı hafta sürecek birinci evrede; HAMAS tarafından Gazze’de tutulan 33 İsrailli rehine karşılığında, bin 167’si 7 Ekim 2023’ten sonra tutuklanan bin 900’den fazla Filistinli özgür bırakılacak. Muahedenin 7. gününde, toplam 7 İsrailli esirin özgür bırakılmasının akabinde İsrail ordusu, Gazze’den çekilmeye başlayacak ve kuzey Gazze sakinleri meskenlerine dönebilecek. Ek olarak, Gazze Şeridi’nin kuzeyine ulaşacak 50 yakıt kamyonu da dahil olmak üzere Gazze’ye günde 600 kamyon insani yardım girişi mümkün olacak.
Geriye kalan rehinelerin özgür bırakılması, İsrail birliklerinin büsbütün geri çekilmesi ve ‘sürdürülebilir barışın tekrar tesis edilmesi’ manasına gelen ikinci kademeye ait müzakereler, 16. günde başlayacak. Üçüncü ve son basamak ise, Gazze’nin yine inşasını ve kalan rehinelerin cesetlerinin iadesini içermektedir. Yine inşa süreci yıllar sürebilir.”