BURSA (İGFA) – Bursa’nın Osmangazi ilçesinde Hasan Ali Yücel Dünya Klasikleri Kütüphanesi’nde gerçekleşen ‘Cumhuriyet Periyodu Sosyo-Kültürel Değişim Üzerinde Türk Aydınının Etkisi’ bahisli söyleşide, Bursa Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hacer Karabağ Arslan, Köy Enstitülerinin kurucularından İsmail Hakkı Tonguç örneğini işledi.
İsmail Hakkı Tonguç’un kıymetli bir Türk aydını olduğunu söyleyen Doç. Dr. Hacer Karabağ Arslan, “Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte Türkiye, çağdaşlaşma ve kalkınma amaçları doğrultusunda kapsamlı bir dönüşüm sürecine girdi. Bu süreçte, eğitimin rolü hayati bir değer taşıyordu. Cumhuriyet, sadece siyasi bağımsızlığı değil, tıpkı vakitte toplumsal yapının eğitim, kültür ve iktisat üzere alanlarda çağdaşlaştırılmasını de hedeflemiştir. Bu bağlamda Türk aydınları, bilhassa halkın bilinçlendirilmesi ve kırsal kalkınmanın sağlanması noktasında kıymetli bir sorumluluk üstlenmiştir. İsmail Hakkı Tonguç, bu aydınlar ortasında hem niyetleri hem de uygulamalarıyla öne çıkan isimlerden biridir” dedi.
“KÖY ENSTİTÜLERİ, CUMHURİYET’İN EN ÖZGÜN EĞİTİM PROJELERİNDEN BİRİ”
Tonguç’un liderliğinde tasarlanan Köy Enstitüleri’nden mezun olan toplam 8 bin öğretmenin o periyotta Türk ihtilali ve Cumhuriyet’in inşasında değerli rol oynadığını belirten Arslan, “Köy Enstitüleri, Cumhuriyet’in en özgün eğitim projelerinden biri olarak hayata geçirildi. Eğitimi, günlük ömrün bir kesimi haline getirerek ‘iş içinde öğrenme’ yaklaşımıyla uygulanabilir ve sürdürülebilir bir model sundu. Bu sistemde yetişen öğretmenler, yalnızca bilgi aktaran değil, tıpkı vakitte köylerinde değişimin öncüleri olan bireyler olarak planlandı. Bu model, yalnızca kişisel aydınlanmayı değil, birebir vakitte toplumsal kalkınmayı hedefliyordu.1950’lerde Köy Enstitüleri’nin kapanması, Cumhuriyet’in eğitim ve kalkınma maksatları açısından büyük bir kayıp olarak değerlendirilse de Tonguç’un bu alandaki fikirleri ve uygulamaları, Türkiye’nin çağdaşlaşma tarihinde derin bir iz bırakmıştır. Tonguç, halktan kopuk bir aydın modelini reddederek, halkın içinden çıkan ve onların gereksinimlerine tahlil üreten bir aydınlanma anlayışını benimsemiştir. Bu nedenle, Türk aydınlarının Cumhuriyet devri sosyo-kültürel değişimindeki tesirini anlamak için İsmail Hakkı Tonguç ve onun eğitim vizyonu kıymetli bir örnek teşkil etmektedir” diye konuştu.