BURSA (İGFA) – Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Özdemir’in katkılarıyla gerçekleştirilen çalışmada, iştirakçilerin cevapları enflasyonda olumlu bir beklentiyi, ihracat ve istihdam da ise azalışı öne çıkıyor.
Türkiye iktisadında, 2024 yılı son çeyreğinden itibaren daha besbelli hale gelen dezenflasyon sürecinin 2025 yılında somut meyvelerinin alınması arzulanmaktadır. 2025 yılı başında, para siyasetinde gevşeme seyrine karşın finansal şartların görece sıkılığının korunacağı ve büyümenin, potansiyelin altında olsa da süreceği bir makroekonomik görünüm beklenmektedir.
Bununla birlikte, siyaset faiz indirimin sürecinin seyri, maliye siyasetinin vereceği katkı ve Trump devrinin belirsizliklerinin doğuracağı tesirlerin izlenmesi gerekmektedir.
Ocak 2025 (2024 4. Çeyrek) BUSİAD İktisadi Yönelim Anketine verilen cevaplar bir evvelki çeyreğe nazaran daha bariz ve Türkiye iktisadı ile (görece) örtüşen sinyaller vermektedir.
Firmaların üretim ve yatırım görünümlerindeki zayıf seyir istihdam kararlarına da yansımıştır. Ankete verilen karşılıklar firmaların yılın birinci çeyreğinde faiz oranlarında indirimlerin süreceği beklentisi içinde olduklarını yansıtmaktadır. Bu çerçevede ankete verilen cevapların bir evvelki çeyreğe nazaran değişimi, toplulaştırılmış halde sunuldu:
İSTİHDAM…
Ankete katılan tüm firmaların mevcut ekonomik şartlardaki görünümünün, bir evvelki çeyreğe nazaran yatay bir seyir izlediği gözlendi.
Firmalar gelecek 6 aylık müddet içinde mevcut görünümlerinin süreceğini değerlendirirken, bu seyirin önümüzdeki 3 ay içinde bir evvelki çeyreğe nazaran üretim hacimlerinde değişim olmayacağı beklentisiyle de yansıtıldığını kaydetti. Ankete katılan tüm firmalar, önümüzdeki üç ayda istihdam seviyesinde bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak olumsuz tarafta bir değişim beklediğini belirtilen raporda, “Önümüzdeki 6 ay boyunca fiyatlara ait maliyetlerde üst istikametli bir değişim beklenmektedir. Ankete katılan tüm firmalar açısından gelecek 12 ayda, geçmiş 12 aya kıyasla makine-teçhizat yatırımlarının bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak düzgünleşme tarafında değişim gösterdiği gözlenmektedir. Tıpkı periyot için bina-tesis yatırım harcamalarında bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak artış tarafında bir değişim beklenirken, imalat sanayi açısından kelam konusu eğilimin bir evvelki çeyreğe nazaran olumsuz bir eğilim sergilediği gözlenmektedir” sözleri yer aldı.
İHRACATTA DÜŞÜŞ BEKLENTİSİ…
Öte yandan ihracat yapan firmaların gelecek 3 aya ilişkin ihracat siparişlerinin bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak azalış istikametinde bir değişim göstermesini beklediği kaydedilirken, değişimin imalat endüstrinde daha güçlü olduğu kaydedildi.
Ankete katılan tüm firmaların gelecek üç aylık periyotta TL cinsi kredi faiz oranına ait beklentisinin kıymetli ölçüde aşağı taraflı olduğu görüldü.
Anket sonuçlarında şu konulara dikkat çekildi:
“Firmalar gelecek 3 aya ait satış fiyatlarının bir evvelki çeyreğe nazaran kıymetli ölçüde üst istikametli değişmesini beklemektedir. Firmaların yıl sonu yıllık üretici fiyatları enflasyonu beklentisi, bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak değerli ölçüde azalış istikametinde değişim göstermiştir. Ünite maliyetlerdeki artış beklentisi, satış fiyatlarında beklenen üst istikametli değişim ve üretimdeki zayıf görünümün dezenflasyonun arz istikametli dinamikleri açısından doğuracağı sonuçlar önümüzdeki devirde dikkatle izlenmelidir.”