İSTANBUL (İGFA) – Türkiye, deri ve deri mamulleri dalında 2022 yılında 245 milyon dolar dış ticaret fazlası veren ülke pozisyonundayken, 2024 yılı sonunda 895 milyon dolar dış ticaret açığı verir konuma düştü.
Deri ve deri mamulleri bölümünün 7 yıl evvelki ihracat sayılarına gerilediğini lisana getiren Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Lideri Erkan Zandar, 2024 yılında Türkiye geneli ihracat sayılarında ayakkabı, saraciye, mamul deri ve kürkler ve deri konfeksiyon alt kesimlerinin hepsinde kan kaybettiklerinin altını çizdi.
Ege İhracatçı Birlikleri’nde basın toplantısı düzenleyen Zandar, “Türkiye’nin deri ve deri mamulleri ihracatı 2023 yılında 1 milyar 858 milyon dolar iken, 2024 yılında yüzde 18’lik düşüşle 1 milyar 526 milyon dolara indi. Ayakkabı ihracatımız yüzde 22’lik kan kaybı yaşadı ve 1,1 milyar dolardan 877 milyon dolara düştü. Ayakkabı yan endüstrinde ise Türkiye genelinde yüzde 38’lik, Ege Bölgesi’nde ise yüzde 44’lük bir ihracat kaybı yaşadı. Bu, dalımızın ekonomik baskılar ve memleketler arası rekabet şartları karşısında ne derece zorlandığını açıkça göstermektedir. Deri ve kürk konfeksiyondaki kaybımız yüzde 18 olurken ihracatımız 236 milyon dolardan 193 milyon dolara indi. Saraciye eserleri ihracatımız 273 milyon dolardan 239 milyon dolara azalırken saraciye eserleri ihracatımızdaki eksilme yüzde 12 biçiminde gerçekleşti. Mamul deri ve kürk ihracatımız yüzde 3 azalışla 221 milyon dolardan 214 milyon dolara geriledi. 2024 yılının son çeyreğinde istihdam sayılarımız yüzde 25 düştü” diye konuştu.
Ege Bölgesi’ndeki düşüş daha sonlu kaldı
Deri ve deri mamulleri bölümünün Ege Bölgesi’ndeki düşüşünün 2024 yılında yüzde 9 ile daha sonlu kaldığı bilgisini veren Lider Zandar, “Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği üyelerimiz 2023 yılında 182 milyon dolar ihracat yapmışken, 2024 yılında 165 milyon dolar dövizi ülkemize kazandırabildiler. Ayakkabı ihracatımız yüzde 15’lik kayıpla 112 milyon dolardan 95 milyon dolara indi. Deri ve kürk konfeksiyon ihracatımızda azalış yüzde 22 olurken ihracat sayımız 27 milyon dolardan 21 milyon dolara indi. Türkiye genelinde 4 alt kesimimizde de ihracat sayıları düşmüşken, Ege Bölgesi’nde mamul deri ve kürkler ihracatımız yüzde 15, Saraciye eserleri ihracatımız yüzde 4 artma başarısı gösterdi” diye Ege Bölgesi ihracat sayılarını özetledi.
Alınan önlemleri yanlışsız buluyoruz
Ayakkabı ithalatına 31 Aralık 2024 tarihinde getirilen yüzde 10 ek gümrük vergisini desteklediklerini anlatan Zandar, bu artışın ayakkabı üreticileri için bir fırsat niteliği taşıdığını kaydetti. Hükümetin emek ağır kesimlere yönelik istihdam odaklı teşviklerini de yanlışsız adım olarak nitelendiren Zandar, “Bu dayanak dalımızın 2025 planları için büyük değer taşımaktadır. Bilhassa çalışan başına 2500 TL’lik dayanak, kesimdeki iş gücü maliyetlerinin azaltılması ve üretimin artırılması gayesiyle değerlidir. En büyük ihracat pazarlarımız olan Rusya-Ukrayna çizgisindeki politik belirsizliğin ortadan kaldırılmasını umuyor, global kriz ortamının hafiflemesinin maksat pazarlarımızdaki talep artışlarını tetikleyeceğini düşünerek 2025’i toparlanma yılı olarak görüyoruz” dedi.
Verimliliği artırmak için çalışacağız
Hazırgiyim ve dokuma dallarında pek çok firmanın üretimlerini başta Mısır olmak üzere öbür ülkelere kaydırdığını hatırlayan Zandar şöyle konuştu; “Üretimini öteki ülkeye taşımayan tek kesimiz. Biz farklı yerlerde üretebilen bir kesim değiliz. Elimizdekileri götürebildiğimiz yere kadar gideceğiz, sonrasında ya kesim değiştieceğiz ya da öteki yol arayacağız. Verimliliğimizi artırarak günümüzde hammadde hariç yüzde 62’ye ulaşan maliyetlerimizi evvel yüzde 50-55’e, sonrasında yüzde 40’a çekerek ayakta kalmanın yollanırı arayacağız. Daha verimli ve sürdürülebilir üretime dayalı ihracat yaparak 2025 ve 2026’ya hazırlıklı gireceğiz.”
Gündoğdu: “Saraciye kesimi son sıradan ikinciliğe yükseldi”
Deri alt dallarından saraciye bölümünün kg başı 14,7 dolarlık ihracat sayısıyla katma bedeli yüksek bir eser kümesi olduğu bilgisini veren Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Lider Yardımcısı Halil Gündoğdu, 2013 yılında deri eserleri ortasında en az ihracatı olan saraciye dalının 2024 yılı sonunda 239,5 milyon dolar ihracat hacmiyle ayakkabıdan sonra en fazla ihracat gerçekleştiren ikinci büyük deri ve deri mamulü kümesi pozisyonuna geldiğini kaydetti.
“Dünya genelinde ve Avrupa’da lüks çanta ve aksesuar markaları satın alımlarını Türkiye’ye yöneltti” diyen Gündoğdu, “Sektörde markalaşma ve vurt dışı tanıtım çalışmaları sürat kazandı. Türkiye dünya genelindeki toplam 90 milyar $’lık ihracattan sadece 0,27 hisse alıyor. Kesim desteklendiği takdirde yüzde 1 hisseye ulaşabilir” halinde konuştu.