İSTANBUL (İGFA) – Her yıl 18-24 Kasım tarihlerinde kutlanan ‘Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası’, antibiyotik direnci sorununa karşı hem toplumda hem tabiplerde farkındalık yaratmayı, antibiyotiklerin etkinliklerinin korunması istikametinden herkesin rolü ve yapabilecekleri katkılar konusunda bilgiler vermeyi amaçlıyor. Bu kapsamda şuurlu antibiyotik kullanımının değerine dikkat çeken Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Antibiyotiğe dirençli enfeksiyonların tedavisi güç ve hatta bazen imkansız bile olabilir.” dedi. COVID-19 pandemisiyle antibiyotik direncinin kıymetli ölçüde arttığının düşünüldüğüne değinen Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Antibiyotik direnci insan, hayvan ve etraf sıhhatini içeren tek sıhhat meselesidir. Bu sorunun ‘tek sağlık’ başlığı altında bütüncül olarak ele alınması geleceğimiz için büyük kıymet taşıyor.” ikazını yaptı
Antibiyotiğe dirençli enfeksiyonların tedavisi imkansız olabilir!
İlaçların makul bir dozda oluşturduğu tesirin, tıpkı dozda tekrarlayan kullanımlarından sonra azalması yahut tıpkı etkiyi oluşturmak için daha yüksek dozda kullanılmaları gerekliliğinin antibiyotik direnci olarak tanımlandığını belirten Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Antibiyotik direnci kısaca ilaç tesirine karşı direnç gelişimi demektir. Antibiyotikler bugüne kadar milyonlarca hayat kurtarmış olup tıpta ihtilal niteliği taşır. Lakin her antibiyotik kullanımı, antibiyotik direncinin gelişmesine de katkı sağlayabilir.” dedi.
Antibiyotiğe dirençli enfeksiyonların tedavisinin güç ve hatta bazen imkansız olabildiğine dikkat çeken Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Antibiyotiğe dirençli mikroorganizmalar toplumda, sıhhat kurumlarında ve etrafta (toprak ve su da dahil olmak üzere) çeşitli ortamlara süratle yayılabilir. Bu nedenle antibiyotik direnci insan, hayvan ve etraf sıhhatini içeren ‘tek’ sıhhat problemidir.” açıklamasını yaptı.
Sadece bugünü değil geleceği de ilgilendiren bir sorun!
Antibiyotik direncinin tüm dünyayı ve yalnızca bugünü değil geleceği de ilgilendiren, çok kıymetli bir sıhhat sorunu olduğuna vurgu yapan Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Günümüz teknolojik ve ekonomik şartlarının yardımıyla milletlerarası seyahat sıklığının artmasının bir sonucu olarak, dünyanın rastgele bir bölgesinde ortaya çıkan antibiyotik direnci sorunu çok kısa müddet içinde tüm dünyayı kapsayan bir boyuta ulaşabiliyor. Bu nedenle, ulusal düzenlemeler ve çalışmalar, dünya genelinde antibiyotik direncinin denetim altına alınmasında kilit rol oynar. Lakin muvaffakiyete ulaşmak için tüm ulusal programların tıpkı muvaffakiyet düzeyine ulaşmaları gerekir.” halinde konuştu.
COVID-19 pandemisinin antibiyotik direncini kıymetli ölçüde arttığı düşünülüyor
Son devirlerde tedavi alanına giren yeni antibiyotiklerin sayısının epey az ve direnç konusundaki sıkıntıları çözme beklentisini tam olarak karşılayamadığını aktaran Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Artık geçmişte olduğu üzere yeni bir antibiyotiğin kullanımı sonunda direnç gelişmesi ve yeni başka bir antibiyotiğin tedavi alanına girmesi ve tekrar buna da direnç gelişmesi sonucu bir başka yeni antibiyotiğin devreye girmesi periyodu kapandı. Elimizde kalan antibiyotikleri çok daha dikkatli kullanmamız yani uygun yönetmemiz gereken bir devirdeyiz.” değerlendirmesini yaptı.
Dr. Dilek Leyla Mamçu ayrıyeten, COVID-19 pandemisi başlarında geniş spektrumlu antibiyotiklerin çok ve yanlış kullanımı sonucu dünya çapında antimikrobiyal direnç oranlarının değerli ölçüde arttığının düşünüldüğünü söyledi.
Akılcı antibiyotik kullanımı nasıl olmalı?
“İdeal antibiyotik kullanımı için, hakikat teşhis sonrası gerçek antibiyotik en uygun yoldan, faal dozda, optimum aralıklarla, uygun mühletle verilmelidir.” diyen Dr. Dilek Leyla Mamçu, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Doğru antibiyotik kullanımı için, mikrobiyolojik olarak kanıtlanmış bakteriyel bir enfeksiyonun varlığı kesinlikle sorgulanmalı. Teşhis açısından gerekli kıymetlendirme yapılmadan ve enfeksiyon olmaksızın antibiyotik kullanılması, seçilen antibiyotiğin yanlış olması, antibiyotik dozunun yetersiz yahut çok olması, doz aralıklarının uygunsuz olması durumlarında antibiyotikler uygun kullanılmamış olur.”
Sorun ‘tek sağlık’ başlığı altında bütüncül olarak ele alınmalı
Antimikrobiyallere direncin önlenmesi yahut azaltılmasında tüm antibiyotik kullanım alanları (tıp, veterinerlik ve tarım) için ortak geliştirilmiş ulusal antibiyotik siyasetleri yanında enfeksiyon denetim önlemlerinin uygulanmasının temel olduğunu vurgulayan Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Ülkemizde antibiyotiklerin lakin doktor reçetesi ile satılabilmesi bu manada çok değerli bir fayda sağladı.” dedi.