ANKARA (İGFA) – TOBB İktisat ve Teknoloji Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Kobay A.Ş. ile İtalya’dan Padova Üniversitesi, Portekiz’den Minho Üniversitesi ve Hollanda’dan TransmissibleBV’nin de dayanağıyla yaklaşık 2 yıl evvel hayata geçirilen “Evrensel Stratejik Gereklilik: Molekülden İlaca” isimli projenin kapanış toplantısı, Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar, Türkiye Ulusal Ajansı Başkanı İlker Astarcı ve Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Lideri Prof. Dr. Ahmet Ayar ile proje ortağı akademisyenler ve öğrencilerin iştirakiyle gerçekleştirildi.
Toplantıda Biyoteknoloji Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Demet Cansaran Duman, proje ve projenin çıktıları üzerine iştirakçilere bilgiler verdi. Prof. Dr. Duman, COVID-19 pandemisi ile birlikte ilaç ve aşı çalışmalarının ne kadar kıymetli olduğunun bir sefer daha farkına varıldığını aktardı.
Molekülün keşfinden ilaca giden yolda pek çok sürecin gerçekleştiğini belirten Duman, bunun için de multidisipliner bir çalışmaya muhtaçlık olduğunu kaydetti.
Keşif evresinde biyoloji, moleküler biyoloji, kimya mezunlarının, faz çalışmalarında tıp mezunlarının, ruhsatlama aşamasında ise eczacılık fakültesi mezunlarının daha ehil olduğunu belirten Duman, “Türkiye’nin neden hala molekülü yok, ilacı yok? Bu süreci el ele vererek tamamlamamız gerekir. Münasebetiyle bütünsel olarak bu ilaç geliştirme evresinde uzman insan gücü eksiğimiz ulusal ve memleketler arası boyutta hayli fazla. Bir kesimin ya da iki modülün keşif kademesini, araştırma evresini, geliştirme etabını bilen var ancak bir ortada bütünsel ilaç geliştirme konusunda uzman insan gücümüz maalesef ki eksik. Hem ulusal hem de milletlerarası boyutta. COVID 19 bize bunu daha da net bir biçimde göstermiş oldu” tabirlerini kullandı.
Duman, bundan yola çıkarak başlattıkları projenin emellerini; ilaç araştırmalarında uzmanlaşmış iş gücü sağlamak, acil ilaç talebi durumlarında tecrübeli işçisi insanlığın hizmetine hazır hale getirmek, dünyayla birebir anda yenilikçi uygulamalarla ilaç araştırmaları ve Ar-Ge çalışmalarını yapmak ve ülkelerin ilaç araştırma üretim süreçlerinin yarıda kalmaması, araştırmaların sürdürülebilir ve sonlanabilir olmasını sağlamak biçiminde sıraladı. Duman, koordinatörlüğünü Ankara Üniversitesinin yürüttüğü projede, her biri farklı alanda ilaç geliştirme alanında molekülden ilaca giden yolda her biri farklı uzmanlıklara sahip birçok araştırmacının yer aldığını da kaydetti.
Prof. Dr. Demet Cansaran Duman’ın koordinatörlüğünde paydaş üniversiteler ve firmalarla birlikte yürütülen “Evrensel Stratejik Gereklilik: Molekülden İlaca” projesinin, Türkiye Ulusal Ajansı tarafından Avrupa Birliği Erasmus+ Programı kapsamında en yüksek bütçe ile desteklendiğine vurgu yapan Ünüvar, “Gerçekten çok kıymetli bir iş yapıyorlar. ‘Molekülden İlaca’ denildiğinde üretim akla geliyor ancak biz aslında bir kültür inşası da yapıyoruz. Ne kültürü? İlaç üretim kültürü. Pandemi bize bir şey gösterdi. Siz kendi kendinize yeten ülke olmazsanız mahkûm olursunuz. Ekonomik olarak mahkûm olursunuz. Bir süre sonra da sahiden o ilaca ya da tıbbi aygıta erişiminiz olmazsa mağdur olursunuz. Onun için mağdur ve mahkûm olmamak için bizim kendi üretimimizi yapmamız lazım.” dedi.
Türkiye Ulusal Ajansı Lideri İlker Astarcı da yapılan çalışmanın takdire şayan olduğunu belirterek, “Gerçekten harika bir çalışma olmuş. Ben emeği geçen herkese çok çok teşekkür ediyorum. Ben bu çalışmanın birinci etap olduğunu düşünüyorum. Devamının gelmesini ümit ediyorum ve gelmesi gerektiğini de düşünüyorum. Hasebiyle biz vatanımıza, milletimize, insanlığa yararlı olacak bu tıp projeleri elimizden geldiğince desteklemeye devam edeceğiz” tabirlerini kullandı.
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Lideri Prof. Dr. Ahmet Ayar da sorumluluğunu üstlendiği kurumun tam da bunu yapmak istediğini lisana getirdi.