MUĞLA (İGFA) – Stratonikeia Antik Kenti’nin güçlü tarihine ışık tutan yapay zeka dayanaklı belgeselin gösteriminin akabinde Prof. Dr. İlber Ortaylı ve Prof. Dr. Celal Şengör’ün iştirakiyle bir söyleşi düzenlendi.
VATANDAŞLARDAN STRATONİKEİA GLADYATÖRLERİ AKTİFLİĞİNE AĞIR İLGİ
Etkinliğe Kıyı Ege Belediyeler Birliği ve Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Aras ev sahipliğinde Muğla Milletvekili Selçuk Özdağ, Menteşe Belediye Başkanı Gonca Köksal, Yatağan Belediye Lideri Mesut Günay, Köyceğiz Belediye Başkanı Ali Erdoğan, Muğla Ticaret Odası Lideri Bülent Karakuş, EPOS7 Derneği Başkanı Arzu Sabancı, Stratonikeia Antik Kenti Hafriyat Lideri Prof. Dr. Bilal Söğüt ve çok sayıda vatandaş katıldı.
KAZI ALANI ZİYARET EDİLDİ
Belgesel gösterimi öncesinde Prof. Dr. İlber Ortaylı ve Prof. Dr. Celal Şengör, Stratonikeia Antik Kenti’ni ziyaret ederek yürütülen hafriyat çalışmaları hakkında bilgi aldı. Hafriyat Lideri Prof. Dr. Bilal Söğüt, 2024 yılı kazılarında toplam 762 yapıtın gün yüzüne çıkarıldığını belirterek, bunların 592’sinin antik periyoda, 170’inin ise Türk periyoduna ilişkin olduğunu aktardı. Söğüt, Stratonikeia’nın sadece antik devirde değil, Türk Beylikleri devrinde de kıymetli bir merkez olduğunu vurguladı.
PROF. DR. ORTAYLI: “ARKEOLOJİ VE SANAT EL ELE GİTMELİ”
Stratonikeia Gladyatörleri söyleşisinde konuşan Prof. Dr. İlber Ortaylı, Stratonikeia’nın arkeolojik kıymetine değinerek, “Burada yürütülen hafriyat çalışmaları büyük bir titizlikle sürdürülüyor. Arkeoloji, sadece geçmişi gün yüzüne çıkarmakla kalmaz, tıpkı vakitte bilim ve sanatın kesiştiği noktadır” sözlerini kullandı.
Ortaylı, yapay zekanın belgesel imalindeki kullanımını olumlu değerlendirse de sanatın her vakit teknolojinin önünde olması gerektiğini vurgulayarak, “Sanatçılığımızı, kameramızı, dekorumuzu ve tarih bilgimizi ön plana çıkarmalıyız” dedi.
“ARKEOLOJİK KAZILARLA TÜRKÇE İLİM LİSANI OLDU”
Ayrıca Bizans periyodu eğitimine ve Türkçe’nin arkeoloji alanında bir ilim lisanı haline gelmesine de değinen Ortaylı, “Türkçe, yapılan hafriyatlar ve bilimsel raporlarla arkeoloji literatüründe güçlü bir yer edindi. Türkiye, arkeolojik eserler açısından dünyanın en güçlü coğrafyalarından biri. Burada sadece Anadolu medeniyetleri değil, Mısır’a kadar uzanan geniş bir kültürel miras da bulunuyor” sözlerini kullandı.
“BİZ ASLINDA HEPİMİZ BİRER GLADYATÖRÜZ”
Ortaylı, Stratonikeia’nın tarih boyunca birçok medeniyetin kesişim noktası olduğunu belirterek, “Karia bölgesi, Helen ve Pers kültürlerinin bir ortaya geldiği bir yer. Buranın tarihini anlamak için hem Yunan hem de İran kültürünü yeterli bilmek gerekir. Geçmişte olduğu üzere bugün de zorluklarla karşı karşıyayız. Bu yüzden tarih şuuru çok kıymetli. Biz aslında hepimiz birer gladyatörüz” diyerek kelamlarını tamamladı.
PROF. DR. ŞENGÖR: “ GEÇMİŞİ KEŞFETMEK YETMEZ, ONU ANLAYIP GELECEĞE TAŞIMAK GEREKİR”
Prof. Dr. Celal Şengör: “Biz burada, antik periyottaki gladyatör dövüşlerinden Bizans ve Osmanlı periyoduna kadar uzanan çok katmanlı bir tarihi görüyoruz. Stratonikeia’da yapılan hafriyatlar ve buradan çıkan eserler, Anadolu’nun ne kadar büyük bir kültürel mirasa sahip olduğunu bir sefer daha ortaya koyuyor. Lakin, geçmişi sadece keşfetmek yetmez; onu anlamak ve geleceğe taşımak da gerekir. Yapay zeka ile hazırlanan bu belgesel, tarih anlatımında yeni bir periyodun kapısını aralıyor” dedi.
BAŞKAN ARAS: “TARİHİNİ BİLMEYEN TOPLUMLAR, GELECEKLERİNİ İNŞA EDEMEZ”
Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı AhmetAras, Stratonikeia’nın teknoloji ile buluşturulmasından duyduğu memnuniyeti lisana getirerek, “Muğla’da 110 antik kent bulunuyor ve her biri kendine has bir tarihe sahip. Letoon’dan Labranda’ya, Halikarnas’tan Knidos’a kadar uzanan bu geniş kültürel mirasın korunması ve tanıtılması büyük ehemmiyet taşıyor. Antik devirde büyük tiyatrolara sahip bu kentlerin bugün geldiği noktayı düşündüğümüzde, geçmişten aldığımız mirası gereğince ileri taşıyamadığımızı görüyoruz. Halbuki tarihini bilmeyen toplumlar, geleceklerini inşa edemez” dedi.
Tarihimiz, antik çağlardan başlayarak Anadolu’nun Türk yurdu haline gelmesi, 600 yıllık Osmanlı periyodu ve Cumhuriyet ile devam eden geniş bir süreci kapsar. Geleceğimizi, bu esaslı tarih üzerine inşa etmeliyiz. Bu manada bugün burada yapay zeka teknolojisi ile geçmişi buluşturmanın, o devri yansıtan belgeseli vatandaşlarımıza izlettirmenin ve tarihimizi yaşatmanın memnunluğunu yaşıyoruz” dedi.
