İSTANBUL (İGFA) – Avrupa Tıp Uzmanları Birliği Ender ve Tanısız Hastalıklar Komitesi Lideri Prof. Dr. Serdar Ceylaner husus ile ilgili yaptığı açıklamada, Türkiye’de tıpkı köy ya da yakın köyden yapılan evliliklerin tıpkı popülasyondan yapılması sebebiyle genetik taşıyıcılık hastalık riskinin arttığını söyledi.
Prof. Dr. Serdar Ceylaner, bir çok kişinin akraba evliliği yapmadığını düşünerek genetik hastalıklar için bir risk taşımadığını düşündüğüne dikkat çekerek, “ Tıpkı köye yada yakın köyden yapılan evliliklerdeki genetik benzerlik bazen kestirim edemeyeceğiniz kadar yüksek olabilmektedir” dedi.
Aynı köyden evliliklere dikkat
Küçük kasabalarda yahut köylerde yıllarca yaşayan toplumlarda birebir gen havuzundan gelen bireyler bulunduğunu söz eden Prof. Ceylaner, aynı köyden evlilik yapan bireylerde bilhassa genetik hastalıkların bir kümesi olan otozomal resesif hastalıkların riski artırdığını belirtti. Prof Ceylaner şöyle devam etti : “ Biz tüm genleri çift doz taşırız. Birisini annemizden oburunu babamızdan alırız. Her ikisinden de mutasyon olan gen alınması durumunda hastalık ortaya çıkar. Bu sebeple olağanda az görülen bu hastalıkların akraba evliliği yapan şahıslarda riski artmaktadır. Tıpkı formda tıpkı köy yahut yakın köyden evli şahıslarda de risk artmaktadır.”
Resmi Datalarda Genetik Tehlike
Türkiye’de akraba evliliği oranlarına bakıldığında tespit edilen sayılar ve otozomal resesif hastalıkların Türkiye’de varsayım edilenden çok daha yüksek olduğunu vurgulayan Ceylaner, “Aile’nin hasta bir çocuğu olduğunda “eşinizle akrabalığınız var mı?” sorusu daha detaylandırılmalıdır. “Uzaktan da olsa akrabalığınız var mı?” “aynı köylü müsünüz?” hatta “eşinizle yakın köylü müsünüz?” diye sorulmalı ve “evet” yanıtı alınırsa otozomal resesif bir hastalık olabileceği akılda tutulmalıdır.” Dedi
Evlenmeden Evvel Genetik Danışmanlık Alınmalı
Akraba evliliği yapan çiftlerin yahut birebir köy ile yakın köyden evlilik yapan çiftlerin sağlıklı çocuklarının olabileceği bilgisini veren Ceylaner, genetik hastalık riskinin bu ailelerde çok arttığı için bu ailelerin çocuk sahibi olmadan bir genetik merkezine başvururlarsa taşıdıkları değerli hastalıkları tespit edilebileceklerini ve gebeliklerinde bu hastalıkların olmasının önlenebileceğini söyledi. Ceylaner, “Neredeyse akraba evliliği yapan her üç aileden birisinde eşlerin her ikisi de kıymetli bir hastalık taşımaktadır. Bu ailelere gebelik öncesi bilgi verip gerekirse tüp bebek yolu uygulanarak preimplantasyon genetik teşhis yapılabilmekte ve evvelden saptanan riskli hastalığın çocuklarında çıkmaması sağlanabilmektedir.” Halinde konuştu.